آشنایی با رله و انواع آن در تابلو برق های صنعتی

رله چیست

رله یک نوع کلید الکترومکانیکی سریع است که با ایجاد یک میدان مغناطیسی، جریان الکتریکی بسیار کم را برای تجهیزاتی با جریان بالا را راه‌اندازی و کنترل می کند. رله ها تجهیزات پرکاربرد و اصلی در ساخت تابلو برق های صنعتی هستند.

انواع رله

رله ها از لحاظ نوع کاربرد در شبکه ها و سیستم ها توزیع برق به انواع گوناگونی تقسیم می شوند که هر کدام ویژگی و عملکرد مخصوص به خود در شرایط خاص دارد که در ادامه به شرح آنها می پردازیم.

رله حرارتی

نوعی رله اضافه بار است که برای جلوگیری از داغ شدن بیش از حد سیستم الکتریکی استفاده می‌شود که موجبات ایمن کار کردن یک سیستم توضیع برق را فراهم کنند.

رله مغناطیسی

این رله از یک هسته مغناطیسی تشکیل شده که اطراف آن چند دور سیم پیچیده شده است و با عبور جریان اتصال کوتاه باعث مغناطیس شدن و جذب اهرم قطع می‌شود. این رله را به طور مجزا به ندرت مورد استفاده قرار می‌دهند و در کلید‌های اتوماتیک از آن‌ها به همراه رله‌های حرارتی بهره می‌گیرند.

رله‌ی کنترل فاز و ویژگی های آن

رله کنترل فاز برای محافظت از سیستم  در برابر اختلالات شبکه به صورت الکترونیکی استفاده می‌شود. منظور از اختلالات شبکه، کاهش یا افزایش ولتاژ، عدم تقارن یا جابه‌جایی فاز‌ها می‌باشد که البته در نوع تک فاز آن، دو فاز شدن شبکه را نیز کنترل می‌کند.از ویژگی های رله‌ی کنترل فاز می توان به موارد زیر اشاره کرد.

•    تشخیص تغییر توالی فاز
•    تشخیص قطع یک فاز
•    حساسیت و محافظت در برابر عدم تفارن ولتاژ سه فاز
•    تشخیص کاهش ولتاژ شبکه
•    قطع سریع در صورت بروز خطا
•    دارای سیگنال‌های نمایشگر خطا‌های مختلف و حالت عادی
•    حفاظت سیستم برق مربوط تابلو در مقابل اختلالات شبکه

رله‌ی کنترل بار و ویژگی های آن

رله کنترل بار وسیله ای است که با استفاده از آن می توان از موتور تجهیزات الکتریکی در برابر افزایش جریان محافظت کرد. افزایش جریان در اثر اضافه بار اتفاق رخ خواهد داد و در این موارد لازم است تا با رله کنترل بار جهت جلوگیری از آسیب دیدن موتور در اثر افزایش جریان جلوگیری کرد.از ویژگی های رله‌ی کنترل بار می توان به موارد زیر اشاره کرد.

•    جایگزین بی متال
•    مدار الکترونیکی با عمر بسیار زیاد و بدون استهلاک مکانیکی
•    دقیق و مطمئن در تمامی شرایط و عدم وابستگی دمای محیط
•    قابل تنظیم جریان توسط دسته AMPERS
•    دارای تایمر تاخیر در وصل با زمان ثابت
•    قابلیت تنظیم تاخیر در قطع توسط دسته DELAY
•    دارای دو حرکت عملکرد قفل شونده و اتوماتیک

رله ارت فالت و ویژگی های آن

بمنظور حفاظت از جان افراد در مقابل خطر برق گرفتگی و جلوگیری از خطرات جریان نشتی از کلیدهای حفاظت از خطر برق گرفتگی استفاده می شود. از ویژگی های رله‌ی ارت فالت می توان به موارد زیر اشاره کرد.

•    تشخیص خطای اتصال به زمین
•    تنظیم محدوده‌ی جریان نشتی
•    تنظیم محدوده‌ی جریان
•    تشخیص جریان نشتی در کابل‌ها ، سیم پیچ الکتروموتور‌ها و تابلو‌های برق

رله‌های زمانی

یکی از وسایل فرمان دهنده‌ی مدار‌های کنترل اتوماتیک تایمر‌ها یا رله‌های زمانی هستند که وظیفه‌ی کنترل مدار را برای مدت زمان معین به عهده دارند. رله‌های زمانی در انواع مختلف ساخته می‌شوند که در زیر به معرفی آن ها می پردازیم.

•    رله‌ی زمانی موتوری یا الکترومکانیکی
•    رله‌ی زمانی الکترونیکی
•    رله‌ی زمانی نیوماتیکی
•    رله‌ی زمانی حرارتی
•    رله‌ی زمانی هیدرولیکی

تفاوت رله با کلید

از رله می توان به‌عنوان یک کنترل ‌کننده هوشمند استفاده کرد اما کلید را نمی‌توان از راه دور کنترل کرد. رله ها ابتدا در مدارهای تلگرافی راه دور به عنوان تکرارکننده سیگنال استفاده می شدند که به همین علت  در سوئیچ های تلفنی و کامپیوترهای ساده برای انجام عملیات منطقی بسیار مورد استفاده قرار می گرفتند اما امروزه به عنوان رله حفاظتی جهت محافظت مدار الکترونیکی و مصرف کننده هایی مانند الکترو موتورها و تجهیزات روشنایی کاربرد وسیعی در صنعت دارند.